Blog dagboek van Jan Goossens

Links: truck met Matoke bananen

Rechts: Patrick More.











Bananen zijn onvruchtbaar. De wilde banaan heeft wel zaden in haar vrucht, maar deze vruchten zijn niet eetbaar. Duizenden jaren geleden hebben er mutaties van wilde bananen plaats gevonden, die eetbare, maar steriele vruchten leverden. ( Despite its unmistakably phallic appearence, it hasn't had sex for thousands of years, new scientist 18 Jan 2003 ) Door genetische veranderingen kregen deze nieuwe mutaties drie gepaarde chromosomen in plaats van twee, dat onvruchtbaarheid tot gevolg had. De mens wist deze bananenplanten echter door stekken te vermeerderen en zo werd de banaan in tropische delen van de wereld een volksvoedsel. Het nadeel is dat deze planten zeer nauw met elkaar verwant zijn. Het zijn immers klonen van elkaar en genetisch vrijwel identiek. Als er een ziekte onder de bananen uitbreekt is dat een catastrofe, omdat dit tot vernietiging van alle bananenplanten in een bepaalde streek kan leiden. Zo verdween in de vijftiger jaren een soort banaan, Gros Michel geheten, door een schimmel infectie van de wereld. Een andere soort de Cavendisch genoemd was resistent tegen de schimmel en kon zich daarom over alle tropische streken uitbreiden.

In Uganda is een banaansoort, die matoke wordt genoemd, het voornaamste volksvoedsel. In Uganda wordt jaarlijks meer dan tien miljoen ton bananen gekweekt. In 1963 verscheen er echter een nieuwe ziekte in Fiji, die ook de Cavendisch en de ondersoort Matoke aantastte. Dit had tot gevolg dat het wormpje, dat de ziekte veroorzaakte zich over de wereld verspreidde en dat op dit ogenblik in de bananenteelt het meeste fungicide gebruikt moet worden, om de schade, door dit wormpje veroorzaakt te beperken. Wel 40 keer moeten bepaalde planten bespoten worden om de schimmel te bestrijden, met gevolg dat er in een land als Costa Rica nog wel gezonde bananen zijn, maar ten koste van de gezondheid van de werkers op de plantages. Vrouwen die op de plantages werken hebben twee keer zo vaak leukemie dan normaal en de kinderen die geboren worden hebben vaak gebreken. Bovendien wordt een op de vijf mannelijke werkers steriel. In Uganda en delen van het Amazone gebied in Zuid Amerika, waar de arme boeren geen bestrijdingsmiddelen kunnen permitteren is de bananenteelt voor een groot deel tot stilstand gekomen. In een land als Uganda waar deze bananensoort het voornaamste volksvoedsel is heeft dit grote gevolgen en hongersnood is wellicht een reële bedreiging geworden.

Engelse onderzoekers ontdekten in 2004, dat rijst ongevoelig is voor dit bananen wormpje. Zij konden het gen, dat de blauwdruk bevat van deze eigenschap identificeren en brachten het in een plasmide van een bacterie die Agrobacterium tumefaciëns heet. Deze bacterie wordt als vector (vervoermiddel) gebruikt om het betreffende DNA in kleine bananenscheutjes te brengen. Howard Atkinson van de universiteit van Leeds is de ontdekker van het gen dat zorgt voor een eiwit dat cystatin genoemd wordt en dat een enzym blokkeert dat de worm nodig heeft om haar parasitaire werking uit te kunnen oefenen.

Het grote voordeel van deze genetisch gemodificeerde banaan is dat zij slechts een extra stofje bevat dat ook in rijst voorkomt en dus absoluut ongevaarlijk voor de mens is. Een bijkomend voordeel is dat de bananen plant steriel is en dat daarom deze eigenschap zich niet naar andere plantensoorten kan verspreiden.

Hoewel in Amerika ongeveer 300 miljoen mensen al ongeveer 20 jaren genetisch gemodificeerd voedsel eten zonder dat daar schadelijke gevolgen van geconstateerd werden, blijft men zich in Europa zich tegen deze methodiek verzetten. Organisaties als Greenpeace, die van “het zich verzetten” een beroep hebben gemaakt zijn hiermede verantwoordelijk. Dat was aanleiding voor Patrick Moore die in 1971 mede oprichter in Vancouver was van Greenpeace, in 2004 de organisatie verliet, omdat naar zijn mening Greenpeace vóór het milieu was maar tegen mensen.

Links: Zandenburg Kian Wieke, een dochter van Kian, de kleinzoon van Pigeonwood. Rechts de stier Fidelity, een achterkleinzoon van Pigeonwood.

De stamvader van roodbonte Holstein koeien

Toen we nog in Oploo woonden liepen in de buurt de koeien van de gebroeders Jansen. Er waren drie dochters van de beroemde MRIJ stier Prins 2 bij, waarvan er een opviel door haar fraai exterieur en beste melk-productie. Wij adviseerde de gebroeders om deze koe te insemineren met sperma van de Holstein stier Alpenrex die als geen ander sterke en goed gevormde uiers fokte. Er werd een vaarskalf geboren dat de naam Julia 134 kreeg. Ver terug in de stamboom van Julia 134 begint Julia 1 in 1925. Zij was een kleindochter van de beroemde stier Sjoerd 1 en door Ties Toonen uit Oploo gefokt. Hij was als eerste veehouder van Oploo in 1922 lid van het stamboek geworden .

De gebroeders Jansen, kleinzoons van Ties Toonen, zijn verhuisd naar de buurt in Oploo die “Den Duivenbos ” heet.

Julia 134 had pech. Ze verwonde haar been en vermagerde daardoor ernstig. De stamboek inspecteur vond haar te slecht om in het stamboek in te schrijven. Ze herstelde zich echter en nam wraak op de inspecteur. Ze bleek namelijk na enige tijd de beste dochter van alle dochters van de stier Alpenrex wat melkproductie betreft. Het werd nu interessant om embryo-transplantatie op haar toe te passen. Ze werd met een injectie gesuper-ovuleerd en geïnsemineerd met sperma van de Canadese Holstein stier met de naam Regal Red. Er werden twee vaarskalfjes en drie stiertjes uit draagmoeders geboren. Twee stierkalfjes waren veelbelovend. Ze werden geboren uit twee oudere koeien die in een uitstekend conditie waren. Het derde stierkalfje, dat op 14-juli-1985 geboren was, kwam uit een mager jong vaarsje dat elders was geweid en door een worm-infectie in slechte conditie was. Dit kalfje zag er vanzelfsprekend veel armoediger uit dan de twee andere stierkalfjes. Daarom besloot de aankoopcommissie om de twee beste kalfjes te kopen. We noemde ze naar de toen bekende film Rambo en Stallone. De filmheld uit die film Rambo heette immers Silvester Stallone.

Bij nader inzien werd ook het armoedige kalf gekocht. Het was nu wel duidelijk de mindere, maar wij vroegen ons af hoe over een jaar de stiertjes er uit zouden zien. We konden niet op de voornaam Silvester van de filmheld komen en noemden hem daarom maar naar de plaats waar de boerderij stond. Omdat we graag Engelse namen gebruikten vanwege de afstamming noemden we hem daarom Pigeonwood. Na een jaar bleek inderdaad Pigeowood zijn twee broers verre de baas. Het was een fraaie grote stevige stier geworden. We deden daarom proefinseminaties met sperma van hem. Toen zijn eerste dochters in de melkproductie kwamen bleken ze in hun melk, van de eerste 100 dagen gemiddeld 3,70 % eiwit te hebben. Zo'n hoog eiwit gehalte van dochters van een stier, was en is naderhand niet meer vertoond.

Hoe is het nu ongeveer 25 jaren later met de invloed die Pigeonwood heeft uitgeoefend?

Van de hoogst gewaardeerde roodbonte stieren in Nederland over het boekjaar 2009-2010 blijken van de eerste tien er zes af te stammen via moeder of vader van Pigeonwood. Gemiddeld verhogen deze zes stieren het eiwit gehalte van hun melk met 0,2 %. Het eiwit gehalte is zeer belangrijk bij de kaasbereiding.

De stier die het eiwit percentage bij zijn dochters het meest verhoogt heet Kian. Hij is een kleinzoon van Pigeonwood en heeft tot nu toe gedurende vijf jaar het meeste inseminaties in Nederland van roodbonte stieren op zijn naam staan. Hij heeft tot nu toe meer dan 62.000 dochters die geregistreerd zijn. In het boekjaar 2009-2010 werd hij door zijn zoon Fidelity verslagen. Fidelity liet namelijk 60.000 inseminaties in dat boekjaar op zijn naam zetten. Van hem werden ook met de zwartbonten er bij gerekend, in Nederland toen het meeste inseminaties verricht. Zijn vader, Kian, bleef ook gewaardeerd en er werden in dezelfde tijd meer dan 34.000 inseminaties van hem gedaan.

De Romeinse schrijver Plinius de oude wist al dat zoiets mogelijk is . In de Nederlandse vertaling van 1733 zei hij al: “Men kan het aanzien van een rund niet wel oordelen, want hoewel sommigen onnozel daar uit zien, geven zij somwijlen wel de meeste melk”.

.

Winton Marsalis is geboren in 1961 in New Orleans. Hij stamt uit een muzikale familie. Zijn vader Ellis is jazz pianist en zijn broer Brandford een bekende saxofonist. Zijn broer Delfeayo is trombonist en producer en zijn broer Jason is drummer.

Op 12 jarige leeftijd begon hij trompet te spelen. Toen hij 17 was ging hij naar het Juilliard conservatorium in New York voor een opleiding in klassieke muziek. In 1983 en 1984 kreeg hij zowel voor klassieke muziek als voor jazz een Grammy award.. De Grammy award is een van de belangrijkste onderscheiding op gebied van muziek die jaarlijks worden uitgereikt. In totaal kreeg hij 9 Grammy awards. Bovendien was hij tot voor kortde enige Afro-American die in 1997 een Pulitzer prijs heeft gekregen voor zijn compositie blood on the fields. Hij kreeg een aantal eredoctoraten van Amerikaanse universiteiten en van de verenigde naties kreeg hij van Kofi Annan de United Nations Messenger of Peace prijs. In 1984 was hij de beste trompettist bij het spelen van composities van Bach, Haydn en Mozart bij het National Philarmonic Orchestre. Ook kreeg hij meerdere Edisons. De Edison is een prestigieuze Nederlands muziek prijs.

Opvallend was zijn prestatie tijdens het zogenaamde London Concert waar hij muziek van Haydn, Mozart en andere speelde.

Hij is tevens leraar op het Guilliard conservatorium en leider van het Lincoln center jazz Orchestre.

Hij speelde met Richard Galliano een Franse accordeonist van Italiaanse afkomst prachtige muziek die “Edith Piaf meets Billie Holiday” werd genoemd.

Links: Een voorbeeld van ostracisme

Rechts: Jared Lee Loughner als student naar huis gestuurd en later door de militaire dienst geweigerd. Een looser en drop out.

Links: voorbeeld van sympathetic induction. Kleinzoon Antoine heeft plezier dus Uruzgan kinderen ook.
Rechts: Bedroefde apen omdat een van hen dood is en wordt weggedragen.




Primaten hebben zenuwcellen die er voor zorgen dat een individu zich in een ander kan inleven.
Italiaanse onderzoekers ontdekten begin jaren negentig toevallig de activiteit van deze zenuwcellen in de hersenen van makaken. De reactie in de apen-hersenen bij het zien van een student, die een ijsje at was hetzelfde als wanneer de apen zelf een ijsje aten.
De zenuw cellen die hiervoor verantwoordelijk zijn noemt men in de literatuur mirror-neurons (spiegel-zenuwcellen).
Dit gedragsmechanisme dat wel “sympathetic induction “ wordt genoemd is evolutionair door natuurlijke selectie ontstaan en in het DNA vastgelegd. Het is voor sociaal levende dieren van groot belang. Het maakt de groepsbinding sterker en als iemand in gevaar komt zullen zijn metgezellen het voor hem opnemen. Ook zullen ze een gewond iemand verzorgen, omdat ze medelijden met het slachtoffer hebben. Ook bij de Neanderthaler en de homo Erectus werden gewonde medemensen geholpen en verzorgd, zoals uit opgegraven bot-resten blijkt. De verwondingen aan het beendergestel zijn soms zo ernstig dat deze mensen zonder hulp zouden gestorven zijn. Uit de callusvorming in de gevonden restanten blijkt echter dat deze mensen de hulp van hun metgezellen hebben gekregen om te genezen.
Het verschijnsel dat mensen elkaar willen helpen wordt ook wel het “Samaritan syndrome” genoemd, naar aanleiding van het Bijbelverhaal. De Samaritaan hielp immers een gewonde bedelaar uit medelijden.
Vandaar wellicht ook het gezegde: Gedeelde smart is halve smart en gedeelde vreugd is dubbele vreugd.

Als dit natuurlijke gedragsmechanisme opzettelijk door de medemens wordt geremd kan dit voor het slachtoffer ernstige gevolgen hebben. Als contact met iemand uit een groep moedwillig wordt vermeden noemt men dat wel ostracisme. Ostracon is het Griekse woord voor scherf. In de oudheid konden de Grieken jaarlijks op een scherf de naam schrijven van de politicus waaraan ze de meeste hekel hadden. De man die de meeste scherven kreeg werd uitgestoten en verbannen. Ostracisme wordt daarom ook wel “The kiss of death” genoemd. Als iemand bewust uit een groep wordt uitgesloten kan dat zeer pijnlijk zijn en door hersenonderzoek bleek dat de bepaalde hersencentra zelfs hetzelfde reageren als bij een echte fysische pijn.
Onderzoekers van de Perdue universiteit in Amerika lieten studenten op de computer een spel speelden met onbekende medespelers. Ze speelden met vier man. Ze konden met de cursor telkens het balletje naar een ander brengen. In het begin kreeg ieder speler ongeveer evenveel balletjes toegeschoven. Drie van de spelers die van te voren ingelicht waren speelden op een gegeven moment alleen maar met elkaar en lieten de vierde speler compleet in de steek. Door hersen-onderzoek kon worden aangetoond dat zeer ernstige emotionele reacties in de hersenen van de proefpersoon plaats vonden ondanks deze “ostensible unimportant exclusion”.

Ook onder normale omstandigheden heeft uitsluiting vaak zeer ernstige gevolgen. Het slachtoffer begint aan zichzelf te twijfelen en begint te piekeren. Dikwijls begint men zichzelf van alles te verwijten en een ernstige depressie kan het gevolg zijn. Omdat uitsluiting voor een deel ook fysische pijn veroorzaakt kunnen pijnstillers soms een gunstig effect geven. In een proef bleek dat twee maal daags paracetamol gedurende drie weken de pijn en ellende bij 62 studenten verminderde vergeleken met het effect van een placebo.
Mensen die van nature een minderwaardigheid-gevoel hebben ( low self-esteem) en schuchter en verlegen zijn, hebben meer last van dit verschijnsel dan normaal.

In extreme gevallen kunnen buitengesloten mensen zeer agressief en gewelddadig worden als zij de hoop om geaccepteerd te worden hebben opgegeven. De voorbeelden op scholen en kazernes waar plotseling door iemand in het wilde weg geschoten wordt, zijn hiervan voorbeelden.
Het Amerikaanse blad “The Telegraph” noemt Jared Lee Loughner die op 8 januari op Gabrielle Giffors en 12 anderen schoot tijdens een meeting in Tuscon Arizona een “mentally unstable dropout”. In plaats van een dropout zou je hem ook een ostracist kunnen noemen.