Monday, November 02, 2009
TOXOPLASMOSE
Links: Electronic micrograph van de toxoplasma parasiet
Rechts: toxoplasma
cyclus
Toxoplasmose is een ziekte die veroorzaakt wordt door de eencellige parasiet Toxoplasma gondii. Zowel mens als dier kunnen er mee besmet raken. De parasiet dringt in de lichaamscellen en gaat zich daar vermenigvuldigen. De lichaamscel barst hierdoor en de vrijkomende toxoplasmen dringen weer in nieuwe cellen.
Tenslotte stopt dit proces en de parasieten hopen zich op in zogenaamde cysten. Deze cysten komen onder andere in het spierweefsel terecht en verspreiden zich als het vlees van deze dieren door bijvoorbeeld de mens gegeten wordt.
Vooral katten zijn dieren die de ziekte vaak verspreiden. De cysten worden namelijk bij deze dieren ook via de ontlasting verspreid.
Onderzoekers van de universiteit van Leeds konden aantonen dat de toxoplasma parasiet twee genen bezit die coderen voor een enzym dat verantwoordelijk is voor de vorming van de neurotransmitter dopamine. Normaal komt dopamine slechts voor in het hersenweefsel van hogere diersoorten en nooit bij eencellige organismen.
Er heeft zich echter een wonderbaarlijke evolutionaire ontwikkeling voor gedaan. Als ratten en muizen besmet worden met toxoplasma gondii komt er te veel dopamine in hun hersens terecht. Zij verliezen dan hun angst voor roofdieren en zijn een makkelijke prooi voor de katten. De katten verspreiden op hun beurt de parasiet weer makkelijk naar de mens. Bij de mens zien we een vergelijkbaar mechanisme ontstaan. Een teveel aan dopamine kan bij de mens hallucinaties veroorzaken en bovendien gaan deze mensen vaak onverantwoorde risico's nemen.
Veel mensen zijn besmet met toxoplasma. Meestal veroorzaakt de parasiet slechts hoofdpijn en keelpijn. Soms kan abortus van de vrucht het gevolg zijn. Nog ernstiger zijn de verschijnselen van abnormaal gedrag dat bij sommige patiënten ontstaat. Zij krijgen last van hallucinaties en nemen vaak onverantwoorde risico's. Onderzoekers van het Stanley Medical Research Institute in Maryland, USA deden een meta-analyse van 42 publicaties in 2007. Zij zagen dat mensen met schizofrenie gemiddeld drie maal vaker antistoffen in hun bloed tegen toxoplasma hadden dan normale mensen. Patiënten die medicijnen tegen schizofrenie gebruikten hadden lagere bloedtiters tegen toxoplasma dan de niet-gebruikers. Zij veronderstellen dat de antipsychotica schadelijk zijn voor de parasiet. Zij konden dit ook aantonen in het laboratorium. Het effect van antipsychotica bij schizofrenie zou daarom wel eens deels hierdoor verklaarbaar kunnen zijn.
