Blog dagboek van Jan Goossens

Links: Rector Magnificus Stanislaw Runge

Rechts: de Hawker Hurricane

De details in deze stukjes krijg ik van Hans Ooms


De Poolse professor Stanislaw Runge (1888-1953), promoveerde in 1915 op het onderwerp Fertility in cattle. Hij was naast enkele Russische geleerden de eerste die al van 1912 tot 1927 experimenteerde met kunstmatige Inseminatie (KI) bij het rund. Van 1927 tot 1939 was hij hoogleraar aan de veterinaire faculteit van de Adam Mickiewicz universiteit van Poznan in Polen en van 1933 tot 1936 tevens Rector Magnificus van deze universiteit.
In 1939 vluchtte hij met de meeste van zijn studenten via Zuidelijke omweg naar Frankrijk en vandaar naar Engeland. Hij werd in Edinbourgh hoogleraar in de diergeneeskunde, terwijl de meeste van zijn studenten dienst namen bij de luchtmacht. Zij bleven in hun vrije tijd zoveel mogelijk colleges volgen.
De Polen hebben in de oorlog behalve als soldaten, ook een rol gespeeld in de Royal Airforce (RAF). De ervaren piloten die al tegen de Russen en later tegen de Duitser gevochten hadden kwamen ook grotendeels naar Engeland en kregen daar een welkome ontvangst. Deze Poolse piloten waren al tijdens de eerste oorlog en daarna, zeer goed opgeleid en wisten met hun verouderde toestellen toch nog 170 Duitse toestellen omlaag te halen tijdens de inval van de Duitsers in Polen in 1939.
In het begin van de oorlog hadden de Engelsen, in de lucht, grote verliezen tegen de Duitsers en er was een grote behoefte aan bekwame ervaren piloten. Op 11 juni 1940 werd daarom een overeenkomst getekend tussen de Engelse overheid en de gevluchte Poolse regering, waarbij een min of meer zelfstandig Polish Army en een Polish Airforce gevormd werd. Al snel waren 4 squadrons vliegers gevormd. Het het 300 en 301 waren Bomber Squadrons en het 302 en 303 Fighter Squadrons met samen 89 piloten. Er waren bovendien nog 50 Polen bij Engelse squadrons ingedeeld. Vooral het 303de squadron, genoemd naar de Pools-Amerikaanse held generaal Tadeusz Kosciuszko werd beroemd. Ofschoon zij slechts 5% van de luchtmacht uitmaakten waren ze verantwoordelijk voor 12 % van alle overwinningen op de Duitsers. Aanvankelijk vloog het 303de Squadron Hawker Hurricanes. Daarna Supermarine Spitfires en daarna de Amerikaanse P-51 Mustangs.
Eind 1943 waren er 14 Poolse squadrons, waarvan 10 fighter squadrons.
De Bomber squadrons vlogen eerst Vicker Wellingtons , dan Avro Lancaster daarna Handley Page Halifax en Consolidated B-24 Liberators.
. Het Poolse 303 squadron vernietigde drie maal zoveel vijandelijke vliegtuigen, dan het gemiddelde squadron tijdens de slag om Engeland, terwijl ook de verliezen drie maal lager waren dan het gemiddelde. De meeste piloten van het 303 squadron hadden de titel ace. Voor de titel ace moet een piloot minstens 5 vijandelijke toestellen gedurende een luchtgevecht hebben neer geschoten.
Met professor Runge liep het minder goed af. Toen hij in 1945 hoopvol terug keerde werd hij door het stalinistisch bevind gevangen gezet, verdacht van capitalistische sympatiën. In 1947 werd hij echter gerehabiliteerd en werd weer hoogleraar in Poznan.

In het filmpje het 303de squadron in actie