Wednesday, March 22, 2006
hoge bloeddruk
INLEIDING
Op 31 en op 4januari 2006 werd in dit dagboek beschreven dat bloeddruk gemeten aan de bovenarm, nog niet hetzelfde hoeft te zijn als de bloeddruk rondom het hart en in de hersenen. Zo was gebleken dat een calcium blokker plus een ACE remmer minder vasculaire schade tot gevolg had, dan een bèta-blokker plus een plas-pil. Toch was de bloeddruk gemeten aan de bovenarm in beide gevallen ongeveer hetzelfde. In dit artikel wordt meer ingegaan op de biologie ( physiologie)van de bloeddruk.
De bloeddruk in de slagaderen van het lichaam wordt bepaald door voor bloeddruk gevoelige receptoren in het lichaam. Wordt de druk lager dan normaal, dan gaat er vanuit deze receptoren een sein naar de nieren, die vervolgens een stofje maken dat renine heet. Deze stof wordt omgevormd tot een neutrale grondstof (precursor) die angiotensin I wordt genoemd. Het woord angio betekent bloedvat en tensin betekent hier spanning. Een bepaald enzym, dat “angiotensin converting enzyme” (ACE) wordt genoemd, bewerkt het angiotensin I tot het werkzame angiotensin II, dat er voor zorgt dat de spiertjes, die rondom de slagaderen zitten, gaan contraheren, waardoor de bloeddruk stijgt.
Het zelfde sein zorgt er ook voor dat de bijnieren het hormoon Aldosteron gaan vormen, met het gevolg dat er in de nier meer water en natrium (zout) in het lichaam wordt terug geresorbeerd. Als er meer water en zout in het lichaam blijft zal de druk in de arteriën vanzelf ook stijgen.
Dit bloeddruk regulerend systeem wordt het RAAS systeem genoemd ( Renine, Angiotensine, Aldosteron System). Als nu daardoor de bloeddruk weer op zijn normaal punt is gekomen ontstaat er een terugkoppeling (Rebound fenomeen), waardoor de nieren en de bijnieren stoppen met het maken van deze bloeddruk verhogende hormonen.
Op deze manier wordt een evenwicht bereikt dat homeostasis wordt genoemd. Deze homeostasis is van belang, omdat een abnormaal verhoogde bloeddruk (hypertensie), gedefinieerd als een systolische bloeddruk hoger dan 160 mm kwik-druk, alleen al geassocieerd wordt met een 2-4 voudige toename van sterfte bij de mens.
Vaak meent men dat vooral de onderdruk (diastole) het belangrijkst is. Vooral bij ouderen gaat echter de bovendruk (systole) vaak omhoog. Men zegt wel dat honderd plus de leeftijd, nog een normale bovendruk is. In 2000 bleek echter al uit verzameld onderzoek (meta-analyses) dat het verschil tussen bovendruk en onderdruk belangrijk is als voorspeller van cardio-vasculaire afwijkingen en van beroertes en TIA's. Vooral mensen boven de zeventig met een bovendruk van meer dan 160, dienen behandeld te worden. Dit kan veel narigheid voorkomen. Ook voor patiënten die al eens een waarschuwing hebben gehad en personen met een meer dan normaal verschil, wat hun boven en onderdruk betreft, geldt dit. Een behandeling tegen een te hoge bloeddruk is in deze gevallen nog belangrijker in het tegengaan van beroertes, dan cardio-vasculaire aandoeningen.
Als er nu, om welke redenen dan ook, een abnormaal te hoge bloeddruk ontstaat in de aderen, dan kan men met geneesmiddelen hier iets aan doen. Hoge bloeddruk is immers slecht voor de vaatwand , met name de binnenkant van het bloedvat ( endotheel). Er kunnen beschadigingen ontstaan in deze binnenwand en door deze openingen kunnen propjes cholesterol in het lumen dringen. Laten deze propjes los dan kunnen ze elders in het lichaam blijven hangen (trombose). Gebeurt dat in een kransslagader dan spreekt men van een hartinfarct en in de hersenen van een herseninfarct of beroerte. Ook kunnen op de beschadigde plaatsen van de binnenwand van de arterie bloedplaatjes gaan klonteren. Dit is een normaal proces, bijvoorbeeld op de huid, dat er normaal voor zorgt, dat bij een wondje een korstje van gestold bloed gevormd wordt en men niet blijft bloeden. In het geval dat zo een korstje in het bloedvat ontstaat is dat echter gevaarlijk. Het korstje kan loslaten en elders bijvoorbeeld een TIA of een infarct veroorzaken. Bij een TIA is meestal sprake van een klein propje en herstel is mogelijk. Daarom betekent TIA Transient Ischemic Attack, dus voorbijgaande aanval zonder vloeibaar bloed. ( Ischemic betekent zonder vloeibaar bloed). Zonder ongestold bloed in dit geval, want anders zou men met een hersenbloeding te maken hebben. Zulke kleine propjes in de hersenen mogen dan wel voorbijgaand genoemd worden, maar in de hersenen kan het toch gevolgen hebben, zoals verlies van geheugen en vasculaire dementie.
GENEESMIDDELEN
I ) DIURETICA
Men kan dagelijks een plas-tablet (diureticum) nemen, die er voor zorgt, dat meer water en zouten zoals van Natrium en Kalium in de urine terecht komen. Vaak neemt men pillen, die tot de groep van zogenaamde thiazides behoren. Door het verlies aan water en zout komt er dan minder spanning in de vaten. Omdat ook Kalium wordt uitgescheiden, kan een Kalium tekort in het bloed ontstaan, Er zal eerder een Kalium, dan een Natrium tekort ontstaan, omdat natrium met behulp van keukenzout beter wordt aangevuld. Kalium tekort kan gevolgen hebben voor het hartritme en het hart kan onregelmatig worden. Als men langdurig plas-tabletten neemt of in een wat te hoge dosering kan men last krijgen van onder andere jicht en jeuk. Soms kunnen ook vermoeidheid en prikkelbaarheid het gevolg zijn. In het algemeen verminderen plas-tabletten de kans op beroerte, zelfs bij mensen, die geen hoge bloeddruk hebben.
Voorbeeld van plas-tabletten zijn amiloride ( Midamor), chloorthiazide (Diuril), chlorthalidone (Hygroton) enzovoorts.
II) ACE-REMMERS
Een ander methode om de bloeddruk te verlagen is het dagelijks innemen van een
¨Angiotensin I converting enzym inhibitor” meestal een ACE remmer genoemd. Deze stof neutraliseert het enzym dat nodig is om van het angiotensine I het werkzame angiotensine II te vormen.
Voorbeelden zijn perindopril (Coversyl), captopril (Capoten), ramipril (Altace)
De ACE remmers hebben soms prikkel-hoest als bijwerking. De ACE remmers verbeteren de kwaliteit van de binnenwand van de bloedvaten ( het endotheel), waardoor er minder kans op thrombose ontstaat. Ook voorkomen ze deels de progressieve nier-schade, die het gevolg is van hoge bloeddruk. In tegenstelling met de plaspillen (van de thiazide groep), die het Kalium gehalte in het bloed soms verlagen, kunnen de ACE remmers voor een te hoog gehalte aan Kalium zorgen, vooral als men toch al te veel kalium via de voeding neemt, zoals zout-vervangers, waar een deel van het keukenzout (Natrium-chloride), vervangen is door Kalium-chloride, of als men de zogenaamde Kalium sparende plas-tabletten gebruikt. Als men dagelijks een kinderaspirine, of op voorschrift van de dokter, een zogenaamd cardio 80 tabletje (80 mg aspirine), inneemt,moet men er rekening mee houden dat de ACE remmers wellicht iets minder goed werken, om de bloeddruk te verlagen. Gelijktijdig voorschrijven van aspirine in hogere doseringe ( meer dan 300 mg per dag ) of pijnstillers van de zogenaamde NSAID groep en ACE-remmers is daarom een beetje tegenstrijdig.
III) ANGIOTENSIN-II RECEPTOR ANTAGONISTS
Men kan ook een Angiotensin-2 receptor antagonist nemen. Die neutraliseert niet het Angiotensin II maar de receptor waar het angiotensie II zijn aangrijpingspunt heeft. Deze middelen zouden wat minder last geven van de prikkelhoest.
Voorbeelden zijn losartan (Cosaar), valsartan (Diovan) irbesartan (Aprovel ).
de bèta-blokkers blokkeren de bèta-receptoren die zitten op de zenuw-uitlopers van het onwillekeurige zenuwstelsel. De bèta receptoren die vooral het hart beïnvloeden zijn de bèta-I receptoren en door deze te blokkeren wordt de bloeddruk verlaagd. het hart-ritme wordt langzamer en regelmatiger. De bèta-blokkers hebben als bijwerking dat men soms last heeft van koude voeten en handen. Enkele bekende bèta-blokkers zijn atenolol (Tenormin), Propanolol (Inderal), metoprolol (Lopressor). Dit laatste, het metoprolol kan als bijverschijnsel geheugen verlies geven. Als men bèta-blokkers gebruikt heeft men minder kans op bot-breuken. Dit geldt ook voor plas-tabletten (thiazides) hoewel in mindere mate. Uit onderzoek blijkt dat als men bèta-blokkers gebruikt de kans op ouderdom's suikerziekte wat verhoogd is. Ook hebben bèta-blokkers een negatieve invloed op het gehalte aan HDL ( het goede cholesterol), vooral bij rokers. Ook kan langdurig gebruik bij oudere mensen cognitieve storingen veroorzaken.
V) CALCIUM CHANNEL BLOCKERS ( CCB's )
Deze groep worden ook wel Calcium antagonists of in het Nederlands Calcium blokkers
genoemd. Om spieren van het hart en bloedvaten te laten contraheren gaan Calcium ionen
door de spiercel wand naar binnen, terwijl de Natrium ionen naar buiten gaan. Door nu de
kanaaltjes, waardoor de calcium naar binnen gaat te blokkeren, wordt de contractie van de spier
verhinderd. In 1964 werden deze blokkers voor het eerst ontdekt (verapamil) en in 1992
werd er voor drie miljard dollar aan calcium blockers in Amerika verkocht.
Enkele calcium blokkers zijn amlodipine (Norvasc), felodipine (Plendril), nifedipine (Adalat),
verapamil (Calan).
VI) Omdat hoge bloeddruk bij veel mensen een typische psychosomatische ziekte is en door bijvoorbeeld angst en ander psychische aandoeningen sterk beïnvloed kan worden, kunnen Paramedische behandelingen soms helpen. Dr. Vogel, kruiden, homeo-pathie, Lourdes en Jomanda, of een boertje of vrouwtje van Winssen, kunnen het dan soms winnen, van de meest gesofisticeerde middelen.
