Blog dagboek van Jan Goossens

Links: een voorbeeld van auto-mutilatie.

Rechts: een auto-mutilerende piercing.

Op Zondag 27 november werd op het TV programma van Netwerk het verschijnsel “ snijden in jezelf ” behandeld.

Dit verschijnsel wordt ook wel auto-mutilatie genoemd en bestaat uit het vrijwillig verwonden door snijden of branden en soms zelfs breken van armen of benen van het eigen lichaam.

Het komt tegenwoordig relatief veel voor en uit onderzoek is gebleken dat één op de twintig pubers zichzelf bewust pijn doet. Ook in Amerika komt het veel voor en men schat het aantal voorkomende gevallen op acht miljoen. Het wordt in Amerika wel “the new anorexia” genoemd, maar het staat ook bekend onder de namen self-mutilation, self harm, self abuse en self inflicted violence.

Vooral de laatste tien jaren, is het probleem meer op de voorgrond getreden en één procent van de teenagers wordt geschat er aan te lijden.

De definitie van automutilatie is: een vrijwillige, herhaalde, impulsieve, niet letale schade , die men bij zichzelf aanbrengt. Het komt twee maal zo veel voor bij meisjes, dan bij jongens. Op de vraag in het programma waarom de meisjes het deden, kwam naar voren dat ze het deden, omdat vriendinnen het ook deden, maar toch vooral, omdat ze zich gelukkiger voelden als ze zichzelf pijn deden. Een van de meisjes, sprak zelf van verslaving en evenals anorexia en boulimia nervosa, heeft het daar veel eigenschappen van. In de Franse literatuur wordt het dan ook wel “souffrir pour vivre” genoemd.

Het heeft echter niets te maken met zelfmoord neigingen, zoals in het programma op www.netwerk.tv wordt gesteld.

Zelf-mutilatie is zo oud als de weg naar Rome en waarschijnlijk zelfs veel ouder. Het besnijden van jongens, maar nog meer de besnijdenis van meisjes hebben er zeker wat betreft de meisjes mee te maken, hoewelhet natuurlijk geen auto-mutilatie is.

De besnijdenis van jongens kan als een hygienische maatregel ontstaan zijn en wordt in zeer verschillende volkeren en culturen aangetroffen. Het ontstaan ervan komt steeds uit de meer warme klimaten. men kan zich voorstellen dat anaerobe infecties onder het preputium ( voorhuid) catastrofale gevolgen kon hebben in de primitief hygiënische omstandigheden waarin men leefde. Dit probleem was na besnijdenis van de voorhuid vanzelfsprekend opgelost. Zo kan men veel andere Godsdienstige maatregelen, zoals het kosher slachten, als oorspronkelijk hygiëne bevorderende handelingen begrijpen.

Ook het zichzelf martelen bij de shiïten ( Islam) en vroeger bij de Christenen, vallen onder hetzelfde syndroom van zelf-mutilatie en het vroeger nog al eens voorkomen van stigmatisatie, zou er wel eens mee te maken kunnen hebben. Veel heiligen zoals de heilige Franciscus en vele anderen, hadden namelijk de zelfde wonden als Christus aan het kruis en men kan zich moeilijk voorstellen dat “onze lieve Heer” op het idee gekomen is, om hen dit aan te doen, zoals dit door goede katholieken werd aangenomen.

Hoe zou een en ander nu ethologisch te verklaren zijn? De ethologie is de wetenschap, die het gedrag van mens en dier, meer van de Darwinistische kant benadert. Het wordt dan ook wel de biologie van het gedrag genoemd. Deze wetenschap wordt nog maar met schroom toegepast, omdat een biologische benadering van het menselijk gedrag, zowel vanuit de Christelijke kerken als uit de linkse kerk, tot voor kort, als een vorm van racisme en fascisme werd beschouwd. De eerste man die enkele jaren geleden veronderstelde dat criminaliteit ook wel voor een deel, erfelijk zou kunnen zijn, was professor Dr. Buikhuizen. Hij werd door de links calvinistische kerk, zodanig kapot geschreven, dat hij een half jaar later anticair in Amsterdam was.

Biologisch (neurologisch) is het nu zo dat, om zich normaal gelukkig of tevreden te voelen, een aantal neurotransmitters, in de hersenen aanwezig moeten zijn, die optimaal werken. Neurotransmitters zijn stofjes, die door de zenuwuiteinden worden afgescheiden en er zo voor zorgen, dat de geleiding van de zenuw-prikkels zo optimaal mogelijk verloopt. De moderne geneesmiddelen, zoals prozac en vele anderen, die bij psychische patiënten, zoals schizofrenie en manische depressiviteit, worden toegepast proberen de functie van deze neurotransmitters weer te herstellen.

Om zich normaal happy, en niet depressief te voelen zijn de transmitters, die cannabinoïden en opiaten genoemd worden, maar ook anderen zoals serotonine en dopamine nodig, om dit te bewerkstelligen. Door een genetische aanleg voor depressie, die door omstandigheden, zoals in de puberteit komen, of emotionele tegenslagen, kan deze aanleg voor depressiviteit tot expressie komen. Een gebrek, of het niet optimaal functioneren, van deze neurotransmitters, is de oorzaak van deze gemoedstoestand. Men kan dan vervangingsmiddelen zoals nicotine of alcohol, maar ook drugs zoals cocaïne, heroïne, hash en wiet, nemen en die werken als surrogaat van de natuurlijke neurotransmitters. Als men nu de genetische aanleg heeft voor een niet optimale productie van de bedoelde stofjes, dan zal het zenuw weefsel nog minder uit zich zelf de nodige transmitters produceren als men deze vervangingsmiddelen gebruikt en de verslaving aan de surrogaten is dan snel geboren. Daarom ziet men schizofrene Patiënten bijna altijd ook drinken, roken en drugs gebruiken.

Ook lichamelijke invloeden, kunnen voor meer afscheiding van de betreffende stofjes zorgen. Zo kan men verslaafd raken aan joggen, wielrennen of hardlopen en men noemt zulke sporters wel eens spottend endo- morfinisten. Ook meisjes, die het waanidee hebben dat ze te dik zijn, kunnen daar depressief van worden. Door te vasten voelen ze zich beter en dit kan dan verslavend werken, tot de dood er zelfs op volgt . In dit zelfde licht is de automutilatie te beschouwen. Zoals de meisjes in het programma zeiden bestaat het deels uit het ethologisch principe van symphatische-inductie ( het na doen van de vriendinnen, het bij de groep willen horen). Maar veeleer zal bij een gevoel van depressie en minderwaardigheidsgevoel, door automutilatie het zenuwweefsel geprikkeld worden om endo-morfinen af te scheiden. De meisjes zeiden, dat ze zich na automutilatie, gelukkiger voelden en dat ze er daarom aan verslaafd raakten.

Het piercen zou men ook als een lichte vorm van automutilatie kunnen beschouwen. Men doet dit immers niet om er lelijker van te worden, maar integendeel om zichzelf mooier te maken, dat dan met een gevoel van happiness gepaard gaat.