Blog dagboek van Jan Goossens

Links: normale muis naast muis met gen voor groeihormoon van mens (supermice).


Rechts: geitje met pest des petites ruminantes.

GENETISCH GEMODIFICEERDE ENTSTOFFEN

In 1981 verscheen de eerste genetisch gemodificeerde muis op de voorpagina van het tijdschrift Nature. Men had in deze muis het gen dat codeert voor het groeihormoon van de rat getransformeerd. Het gevolg was dat de muis zo groot werd als een rat. Ondertussen zijn er veel vorderingen gemaakt op het gebied van de biotechnologie. Zo worden tegenwoordig al een aantal entstoffen tegen bepaalde ziektes met behulp van transgenese gemaakt.

In het tijdschrift Science van 2 mei 2003 wordt beschreven hoe men met behulp van transgenese, entstoffen in kippeneieren maakt. Men neemt het humane gen dat codeert voor een bepaalde antistof bijvoorbeeld tegen influenza. Men gebruikt een virus om het bepaalde gen in de spermacellen van een haan te brengen. Als de kippen geïnsemineerd zijn met dit sperma kijkt men of de geboren henkuikens het gen hebben en of ze het in de eieren produceren. Indien dit positief is verzamelt men de antistoffen uit het eiwit van de eieren.

In de bladeren van de pindaplant heeft men stoffen geproduceerd, die een rol spelen bij de ziekte van geiten die PPR ( pest des petits ruminants) genoemd wordt. Deze stoffen zitten normaal aan de buitenkant van een virusmantel en zorgen er voor dat het virus in de cellen van de gastheer kan binnendringen. Het gen dat codeert voor deze eiwitten wordt getransformeerd naar de pinda plant, die dan deze eiwitten in haar bladeren aanmaakt. De geiten eten deze bladeren en krijgen deze stoffen (antigenen) in hun bloed en maken hier antistoffen tegen. Als de geiten later door het PPR virus besmet worden krijgt het geen kans omdat het geneutraliseerd wordt door de antistoffen die ondertussen door het immuunsysteem van de geit gemaakt zijn. Zo heeft men ook transgene maïs gemaakt, die er voor zorgt dat het varken dat deze maïs eet antistoffen maakt tegen de ziekte transmissible gastro-enteritis. ( New Scientist 22 maart 2003).

Ook maakt men entstoffen tegen ziektes bij de mens. In verzegelde glazen kassen kweekt men tomaten, die een gen hebben van het Norwalk virus, dat diarree bij de mens veroorzaakt. De stof die in de tomaten gevormd wordt en die verantwoordelijk is voor het binnendringen van het virus in de darmcellen van de mens wordt uit de tomaat geëxtraheerd en kan als entstof (antigeen) gebruikt worden.

Ook brengt men op deze manier een gen in maïsplanten, dat codeert voor de antistoffen die het immuunsysteem van het lichaam maakt tegen het herpesvirus dat verantwoordelijk is voor een seksueel overdraagbare ziekte ( herpes genitalis). De zo verkregen antistoffen verwerkt men in een zalf, die men op de aangetaste plaatsen kan toepassen. Ongeveer 60 miljoen Amerikanen lijden aan deze seksueel overdraagbare ziekte. (SOA's)

Op dezelfde transgene wijze maakt men ook vaccins tegen hepatitis en AIDS in de bladeren van tabaksplanten.