Blog dagboek van Jan Goossens

Rechts: Bacteriofaag "spuit" haar DNA in de bacterie

In het dagboek van 29 oktober, werd iets verteld over bacteriofagen. Het zijn virussen die in plaats van lichaams-cellen van mens of dier, bacteriën binnendringen. In de bacterie wordt het DNA van het virus vermenigvuldigd, met het gevolg dat het virus vermeerderd wordt, ten koste van de bacterie. Reeds in 1896 had de Britse chemist E.H. Hankin, ontdekt dat het water van de rivier de Ganges in India, stoffen bevatte, die instaat waren cholera bacteriën te doden. Nadat in het begin van de vorige eeuw de antibiotica ontdekt werden, werd er in de Westerse wereld daarna weinig aandacht aan de bacteriofagen besteed. Een uitzondering was de Frans-Canadees, Felix d'Herelles (1873—1949), die in Parijs gestudeerd had. In 1917 zag hij in Argentinië dat bepaalde stoffen die hij “bacterio-phages” noemde in staat waren dysenterie-bacteriën te doden. Het zou nog tot 1939 duren voordat Helmut Ruska met de elektronen-microscoop ontdekte dat het om virussen ging. (klik play bij transformatie met behulp van fagen) Na veel omzwervingen aan de universiteiten van Argentinië, Leiden, Egypte, India en een professoraat in Yale, USA, ging hij in 1934 op verzoek van de Sovjet unie naar Tbilisi ( waar Stalin geboren was). Een Russische vriend van hem, professor George Eliava, die een tijd lang met hem in Parijs gewerkt had, had op verzoek van Stalin, in Tbilisi, een instituut opgericht, om bacteriofagen te bestuderen. Stalin zag de bacteriofagen als een alternatief van antibiotica, mede wellicht omdat de Westerse wereld een voorsprong op dat gebied had verworven. Felix d'Herelles vriend, Eliava, viel echter in ongenade, iets wat in die tijd in de Sovjet Unie met mensen, die meer dan normaal presteerden, niet ongebruikelijk was. Hij werd door Beria van de KGB in 1937 geëxecuteerd. Teleurgesteld verliet d'Herelles daarna de Sovjet Unie. Spoedig stond de oorlog voor de deur en d'Herelles werd door de Duitsers in Vichy onder huisarrest gesteld omdat bekend was dat hij Communistische sympathieën had. Hij had tijdens zijn verblijf in Rusland, een boek aan Stalin gewijd, dat echter na zijn vertrek door Stalin in de ban werd gedaan. In tegenstelling met het Westen bleven de bacteriofagen in de Sovjet Unie wel in de belangstelling en vooral in Georgië werden ze veel toegepast. Het instituut dat de meeste ervaring en kennis heeft over bacteriofagen is nog steeds in Georgië gevestigd en heeft als eerbewijs de naam " Eliava institute" gekregen.

Tegenwoordig is de belangstelling voor bacteriofagen in het Westen weer toegenomen, temeer omdat men steeds meer met multi-resistente bacteriën te doen krijgt. In Amerika wordt gewerkt aan het dienstbaar maken van specifieke bacteriofagen die tegen een aantal Salmonella's werken en waarmede men eieren kan behandelen (sprayen). ook ongepastoriseerd fruit en Hamburgers in verband met E. Coli infecties staan in de belangstelling.
Experimantal Biotherapies Inc. (EBI) in Washington tracht bacteriofagen te ontwikkelen tegen vancomycine resistente Enterococcen. Ook de multi-resistente stafilococcus Aureus, bekend onder de naam van ziekenhuis-bacterie (MRSA) en de Pseudomonas Aeruginosa staan op de lijst. In Amerika realiseert men zich dat een alternatief voor antibiotica in bepaalde gevallen in de toekomst onmisbaar is. Phage therapy could be a wonderful way to go.

# posted by roodbont @ 4:55 PM