Wednesday, September 28, 2005
body mass index=gewicht : hoogtemaat in het quadraat.BMI boven 30 = obesitas
HET PALEO-DIEET.
De primaten, waartoe ook de mens behoort zijn in het algemeen alles eters (omnivoren). Het dieet bestaat uit zowel plantaardig als dierlijk voedsel. De hoofdbestanddelen zijn eiwitten, vetten en koolhydraten, die meestal uit zetmeel en suikers bestaan.
Vetten bestaan uit verbindingen van glycerol en vetzuren en het zijn de vetzuren die in het Paleo-dieet zeer uitgebalanceerd waren. Men maakt onderscheid in verzadigde vetzuren en enkelvoudig en meervoudig onverzadigde vetzuren. Dierlijke vetten bestaan hoofdzakelijk uit verzadigde vetzuren en zijn bij kamertemperatuur meestal hard zoals bijvoorbeeld boter, varkens en rundervet. Plantaardige vetzuren zijn olieachtig van consistentie en bestaan uit onverzadigde vetzuren en olijfolie en slaolie zijn twee voorbeelden. Het Paleo-dieet, waaraan de mens zich over een zeer lange tijd heeft aangepast, was de verhouding dierlijk vet en plantaardige olie ongeveer vier op een. Dit is van belang omdat in de lever verzadigde vetzuren als grondstof dienen voor de aanmaak van cholesterol. Hoewel cholesterol een zeer nuttige stof is bijvoorbeeld als bouwsteen voor het aanmaken van hormonen in het lichaam is een teveel aan cholesterol schadelijk, omdat het zich afzet in de bloedvatwand en zo de vaatwand beschadigt. Ook kan het lumen van de bloedvaten enger worden door de druk van het cholesterol en men moet dan vaak gedotterd worden of men zet een buisje ( stent) in het bloedvat.
Tijdens het Neolithicum verschoof deze verhouding steeds meer ten gunste van de verzadigde vetzuren, omdat men vee ging houden en men kon over melk kaas en vlees veel gemakkelijker beschikken dan de jager die met veel meer moeite aan zijn dierlijke vetten moest zien te komen.
Na de industriële revolutie kwam alles in een stroom versnelling, nog aangewakkerd na de tweede wereldoorlog toen fast food, om de hoek in de supermarkt of bij een friettent of McDonalds goedkoop te krijgen waren. Sinds 1980 is vetzucht in Amerika substantieel toegenomen en heeft de gemiddelde levensduur in Amerika met eenderde tot driekwart jaar verkort. (1) Vetzucht op middelbare leeftijd verkort de levensduur gemiddeld in Amerika met 7 jaren vanwege het meer dan normaal voorkomen van hart en herseninfarcten, suikerziekte en kanker. (2) Een extra nadeel is het feit dat men veel minder lichaamsbeweging heeft en dus minder van het energie rijke voedsel verbruikt. Het toenemend gebruik van de auto en het TV kijken zijn hier deels voor verantwoordelijk. (6)
In Amerika is de verhouding van dierlijke versus plantaardige vetzuren zelfs van 20 en zelfs 40 tot 1 verschoven. Volken die in hun dieet nog steeds een verhouding hebben van vier op een , zoals de overgebleven jager-verzamelaars en eskimo's en, hoewel in mindere mate, daar waar bijvoorbeeld een mediterraan dieet wordt gebruikt met veel olijfolie, veel groenten, fruit en een glas wijn komen hart en vaatziektes minder voor .
Omdat deze energie rijke voedingsmiddelen zo gemakkelijk en goedkoop te krijgen zijn is het niet verwonderlijk dat in veel westerse landen overgewicht en vetzucht veel voorkomen. Ongeveer achthonderdmiljoen mensen hebben wereldwijd overgewicht, waarvan het derde gedeelte aan vetzucht lijdt. In de USA sterven jaarlijks ongeveer 450,000 mensen onverwacht aan een hartaanval ( sudden cardiac death) en daar komen er nog eens ongeveer 25,000 bij, die aan de gevlogen van een hartaanval, wat later sterven. (gegevens over 1999)
Het is pijnlijk te moeten constateren dat er elders in de wereld ongeveer een miljard mensen zijn zijn die onvoldoende voedsel ter beschikking hebben.
Elk jaar krijgen ongeveer een miljoen Amerikanen een hartaanval, waarvan ongeveer 460,000 met dodelijke afloop. Het cholesterol dat zich in de bloedvatwand bevindt kan via de binnenkant van het bloedvat in het lumen dringen en zo thrombose van de kransslagaders van het hart veroorzaken.
Vaak ziet men echter dat herseninfarcten ontstaan of ook wel zogenaamde TIA's ( transient ischaemic attacks ) De cholesterol die in de bloedvatwand zich opstapelt veroorzaakt dikwijls een verzwakking van de binnenkant van het bloedvat. Soms ontstaan er scheurtjes en de bloedplaatjes van het door het bloedvat stromend bloed hebben de neiging op dergelijke wondjes te gaan stollen. Deze stolseltjes kunnen los laten en elder in het hart of de hersenen bijvoorbeeld thrombose veroorzaken.
Herseninfarcten hebben vaak verlammingen, spraakstoornissen, geheugen verlies enzovoort tot gevolg. In Duitsland komen herseninfarcten en hersenbloedingen ( Schlaganfall) op de derde plaats als doodsoorzaak.
Daarom nemen veel mensen dagelijks een kinderaspirine, die er voor zorgt dat het bloed minder snel stolt en op die wijze er voor zorgt dat minder snel thrombose ontstaat. Ook worden geneesmiddelen van de groep statines gebruikt, die er voor zorgen dat de lever verhinderd wordt om uit de verzadigde vetzuren cholesterol te synthetiseren. De totale verkoop van statines wereldwijd bedraagt twintig miljard Euro's en is een groep van de meest verkochte geneesmiddelen, vooral in Amerika. (3)
