Sunday, August 28, 2005
HIPPOCRATES
HOMEOPATHIE
De eerste arts die zeer beroemd is geworden was de Griek Hippocrates (460—377 BC ). Hij ging er van uit dat 4 vloeistoffen bij ziektes een rol speelden. Bloed, slijm, zwarte en gele gal vond hij belangrijk. Zijn geneeswijze werd allopathie genoemd, dat betekent dat een ziekte moest bestreden worden met middelen, die tegengesteld aan de veroorzaker van de ziekte werkten. Als iemand koorts had en dus erg warm was, tapte men hem bloed af om af te koelen. Zo gaf men braakmiddelen laxeermiddelen en soms zeer giftige medicijnen die erger waren dan de kwaal. Deze manier van behandelen heeft het lang volgehouden en aderlaten ( phlebotomie) werd nog tot laat in de negentiende eeuw toegepast.
De naam allopathie wordt ook nu nog wel , vooral door alternatieve paramedici, gebruikt voor de reguliere geneeskunde, die op natuurwetenschappelijke grondslag berust.
Friedrich Hahnemann (1755—1843) kwam op de gedachte om het tegenovergestelde te doen en hij noemde zijn geneeswijze homeopathie. Hij was de gedachte toegedaan dat de duivel met Beëlzebub moest worden uitgeroeid. De klassieke homeopathie van Hahnemann gaat er van uit dat zeer kleine hoeveelheden sterk verdund materiaal, dat in hogere doseringen toegepast, dezelfde symptomen bij de patiënt opwekt als die waaraan hij lijdt, genezend zouden werken. Vaak werden zo sterke verdunningen gebruikt, dat op het “Consumer reports van 1987” gesteld werd dat: “ Unless the laws of chemistry have gone awry, most homeopathic remedies are too diluted to have any physiologic effect”.
De gedachte dat homeopathie zou werken, wordt in de medische wetenschappelijke literatuur dan ook als “wishful thinking” afgedaan. In de bijna 200 jaren dat homeopathie wordt toegepast is nimmer op verantwoorde statische wijze aangetoond dat homeopathie puur natuurwetenschappelijk gezien zou werken.
In het gerenomeerde medische tijdschrift The Lancet van 27 augustus 2005 (1) wordt een onderzoek gepubliceerd van literatuur die het vergelijken van homeopathie en conventionele wetenschappelijk verantwoorde geneeskunde tot doel hadden. 110 Verantwoorde onderzoeken ( placebo controlled) werden geanalyseerd. Gemiddeld namen 65 personen aan de proeven deel met een variatie van 10 tot 1573. De uiteindelijke conclusie is dat homeopathie niet meer effect heeft, dan placebo's.
In het NRC van 27 augustus wordt daar negatief op gereageerd door de Koninklijke Vereniging Homeopathie Nederland (KVHN). Woordvoerder Paul Dijkstra vindt het treurig dat er weer negatieve berichten op duiken over homeopathie, terwijl er toch zo veel moois over te vermelden valt. Hij stelt verder dat steeds meer mensen zich de alternatieve geneeskunde toewenden, mede door de bijwerkingen van moderne reguliere geneesmiddelen. In de bijsluiter van homeopathische geneesmiddelen ziet men meestal opgemerkt dat er geen bijwerkingen zijn. Dat is wetenschappelijk juist, want middelen die niet werken, kunnen vanzelfsprekend ook geen bijwerkingen hebben. Moderne reguliere geneesmiddelen kunnen bij bepaalde patiënten altijd wel bepaalde bijwerkingen hebben, omdat dat van de genetische eigenschappen van de patiënt afhangt ( zie dagboek augustus 19 over goedkope gene sequencing). Toch heeft Dijksta gelijk als hij stelt dat er zo veel moois te vermelden valt, maar dat is er ook over Lourdes , Jomanda, het boertje van Winssen, Lou de palingboer en Klasien uit Zalk. Ziektes zijn meestal psychosomatisch, dat wil zeggen dat ze vaak deels lichamelijk, deels psychisch zijn. Vooral pijn wordt mede voor een groot deel psychisch beïnvloed en het is daarom begrijpelijk dat er vroeger bijna in ieder Brabants dorp wel iemand was, die je van de pijn af kon helpen. Hij prevelde een gebed en streek wat met zijn handen en het gevolg was dat de pijn verdween. Ik ben er van overtuigd dat een vriendelijke homeopathische arts met homeopathische middelen, bepaalde psychosomatische patiënten beter kan genezen, dan een reguliere deskundige specialist, die onsympathiek en onvriendelijk overkomt. Gevaarlijker wordt het, zoals ik zelf wel heb meegemaakt dat, toen ik nog in de praktijk was, eens bij een boer kwam waar een meisje hevige pijn in haar buik had. Ik raadde de moeder aan om naar de huisdokter te gaan, maar de moeder ging naar "het vrouwtje in Gemert", die zei dat het maar “streken” waren en dat ze er geen aandacht aan moesten besteden en dat het dan vanzelf zou overgaan. Bij een bezoek enkele weken later was het meisje al aan buikvlies ontsteking gestorven. Overigens wie kent niet de trieste geschiedenis van Silvia Millecam?
Dat een arts gebruik maakt van homeopathie lijkt mij in bepaalde gevallen verantwoord. Als er bij hen een patiënt komt waarvan het duidelijk is, dat de ziekte tussen de oren zit en ingebeeld is, dan kan een “ingebeeld” geneesmiddel wonderen doen. Als de moderne goed opgeleide arts, die goed op de hoogte van de moderne literatuur, dan vervolgens gelooft dat het geneesmiddel de patiënt beter heeft gemaakt en niet de psychotherapie, die hij heeft toegepast, dan wordt het problematischer. Een dergelijke arts is vergelijkbaar met de huisartsen in mijn jeugd, die hier op het Brabantse platteland vast geloofden dat in Lourdes, op voorspraak van de maagd Maria, de meest gemene ziektes konden genezen worden. Het wordt dan een kwestie van geloven en dat heeft niets met wetenschap te maken. Zelfs de huidige katholieke kerk verklaart pas iemand heilig als er op zijn of haar voorspraak iemand wonderbaarlijk genezen is. Ook hier kan ook de homeopathische gelovige arts doen als de bekende kerkvader Tertullianus die zei: “credo quia absurdus” het geen vertaald kan worden met: “ik geloof ook al is het idioot”. ( zie dagboek 22 Juli)
1) Aijing Shan et al.
Are the clinical effects of homeopathy placebo effects? Comparative study of placebo-controlled trials of homeopathy and allopathy
The Lancet 27 Augustus 2005; 366: 726-732.
When the patient expects or demands some tangible evidence of therapeutic capability, it is usually simplest (and wisest) for all concerned to prescribe a harmless pill or liquid. the well-known illegibility (onleesbaarheid) of the prescription scripts (recept) frequently makes it impossible for a curious patient even to guess at the nature of the medicament. Names such as ammoniated tincture of valerian can safely be revealed (vermeld) without upsetting the psychological applecart ( effect)
