Blog dagboek van Jan Goossens

De hippocampus is een deel van de hersenen, dat een rol speelt bij dementie.

Alois Alzheimer (1864--1915), werkte aan de UV. van München





In een publicatie van het tijdschrift “the New England journal of Medicine” van 14 februari 2002 (1) werd er al op gewezen dat het aminozuur homocysteïne slecht is voor de kwaliteit van de bloedvaten. Het gevolg kan zijn dat hartinfarcten, herseninfarcten en TIA's hierdoor ontstaan. Er is een negatieve correlatie tussen het B vitamine folium-zuur en de concentratie van homocysteïne in het bloed. Mensen met een hoog gehalte aan homocysteïne in het bloed hebben behalve een verhoogde kans op hart en herseninfarcten twee maal zo veel kans om Alzheimer te krijgen dan normaal.
Folium-zuur, dat al bekend is omdat het toegediend aan zwangere vrouwen het voorkomen van zogenaamde open ruggetjes bij kinderen kan tegen gaan, kwam mede daardoor in de belangstelling als eventueel middel dat vasculaire dementie en Alzheimer ook zou kunnen verhinderen of vertragen.

Kruman et al. van het National Institute on Aging gebruikten muizen, waarbij men humane genen, die bij de mens met Alzheimer een rol spelen, in het genoom had ingebracht. Deze transgene muizen ontwikkelden in de hersenen dezelfde plaques, die zo bekend zijn in de hersenen vann Alzheimer patiënten. Men gaf deze muizen deels een dieet met folium-zuur en de controle groep een folium-zuur arm dieet. De onderzoekers van het “National Institute of Aging” in America telden het aantal normale zenuwcellen in de hippocampus van beide groepen. De hippocampus is een deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het geheugen en het leerproces. Bij Alzheimer patiënten is een deel van de hippocampus door de vorming van plaques vernietigd.
De onderzoekers vonden bij de muizen met weinig folium-zuur in het dieet een verhoogd gehalte aan homocysteïne en zij veronderstelden dat dit de oorzaak was van het verlies van zenuw weefsel in de hippocampus. Bij de muizen met verhoogd foliumzuur in het voedsel zagen zij dat het homocysteïne lager was en dat de zenuwcellen de schade aan het DNA konden herstellen, iets wat bij de proefgroep met laag folium-zuur niet het geval was. (2) Reeds eerder had een van de onderzoekers aangetoond dat gebrek aan foliumzuur het voorkomen van de ziekte van Parkinson bevordert.

Maria Corrada met haar team van medewerkers aan het “Institute for brain aging and dementia” van de universiteit van California publiceerden de resultaten van een onderzoek in het tijdschrift “Alzheimer and dementia” van juli 2005 (3) . Zij volgden 579 mensen van 60 jaar en ouder over een tijdperk van 9 jaren. De groep die minstens 400 microgram (mcg) folium-zuur kreeg toegediend hadden significant 55% minder kans om Alzheimer te krijgen dan de controle groep. Meer dan 400 mcg gaf geen verbetering. Het leek er op dat 400 mcg zo ongeveer de drempelwaarde was om duidelijk effect te hebben volgens Maria Corrada. 400 mcg Wordt ook voorgeschreven voor zwangere vrouwen.

Tijdens de “Alzheimer meeting” in Chicago van 20 juni 2005, maakte Jane Durga van de universiteit in Wageningen de resultaten bekend van een onderzoek in Nederland met 818 mensen van 50 tot 70 jaren, die een verhoogd homocysteine in hun bloed hadden. ( 4 ) Zij kregen gedurende 3 jaren dagelijks, deels een pil met 800 mcg folium-zuur, terwijl de controle groep een placebo kreeg. ( een neutrale pil zonder folium-zuur die niet van de echte te onderscheiden was) De deelnemers werden daarna getest op geheugen, snelheid van lezen en het verwerken van informatie. Het geheugen van de proefgroep die folium-zuur had gekregen kwam overeen met de mensen van controle groep die gemiddeld 5,4 jaar jonger waren. Voor informatie verwerking scheelde dat 2 jaren en voor leessnelheid (sensory motor speed) 1,9 jaren. Het homocysteïne gehalte in het bloed was bij de folium-zuur groep gemiddeld met 26% gedaald.

De ziekte van Alzheimer is een ziekte waarbij hersenweefsel verdrongen wordt door vetachtig weefsel ( plaques ), waar miljoenen mensen in de wereld aan lijden. Het is een ziekte die mede sterk genetisch bepaald wordt en die kan vertraagd worden door er zo goed mogelijk voor te zorgen dat de kwaliteit van de bloedvaten in de hersenen zo goed mogelijk blijft. Homocysteïne is een stof, die vaak na ontstekingen in het bloed verhoogd voorkomt. Door folium-zuur, mits in voldoende mate opgenomen, wordt homocysteïne deels geneutraliseerd. Het is daarom raadzaam voor mensen die familiair wellicht aanleg hebben om Alzheimer te krijgen, om op allerlei manieren hun bloedvaten zo goed mogelijk in conditie te houden. Dit kan men doen door te zorgen dat de bloeddruk niet te hoog is, het cholesterol gehalte normaal is, een kinderaspirine per dag nemen, die er voor zorgt dat het bloed minder snel stolt, maar ook door 400 mcg folium-zuur te nemen en voor voldoende beweging te zorgen. Als het cholesterol gehalte in het bloed te hoog is kan men een statine ( bijvoorbeeld zocor) nemen.
Het voorstel van twee Professoren die twee jaar geleden het voorstel deden om alle mensen die ouder dan 55 zijn een zogenaamde polypil, waar al deze ingrediënten in zitten, te geven is daarom wellicht zo gek nog niet. Niet alle dementie wordt door de ziekte van Alzheimer veroorzaakt. Als men maar oud genoeg wordt treedt er altijd wel min of meer zogenaamde vasculaire dementie op. Dit hangt natuurlijk ook weer af van de familiaire aanleg voor dit verschijnsel. Om de kans op TIA's, herseninfarcten, hartinfacten en vroegtijdig dementeren zo veel mogelijk te verhinderen is het zaak om wat de bloedvaten betreft, zo goed mogelijk op zijn tellen te passen.

LITERATUUR

1) S. Sesdradri et al.
Plasma homocysteineas a risk factor for dementia and Alzheimer's disease
New England Journal of Medicine 346:7 pp 476-483

2) I. Kruman et al.
Folic acid deficienty and homocysteine impair DNA repair in hippocampel neurons and sinsitise them to amiloid toxicity in experimental models of Alzheimer disease.
Jounal of Neuroscience 22:5 pp1752-1762

3) Maria Corrida t al.
High folate intake may reduce risk of Alzheimer's
Alzheimer and dementia: the journal of the Alzheimer's association Juli 2005

4) Jane Durga et al.
Effects of 3 year folic acid supplementation on cognitive function in older adults. A randomized, double blind, controlled trial.
Alzheimer association international conference June 18-21, Wardman Park hotel, Washington D.C.