Monday, July 18, 2005
Professor Sam Weiss (Calgary)Salamanders hebben de merkwaardige eigenschap, om bepaalde anatomische lichaamsdelen te herstellen, als ze die bijvoorbeeld door een trauma hebben verloren. Als ze bij een ongeluk hun staart of een poot verliezen, groeit deze weer volledig opnieuw aan. Dit geldt ook voor ruggemerg, hart, netvlies, ooglens en boven en beneden kaak. De lichaams cellen die zich in de buurt van de wond bevinden regenereren terug naar pluripotente stamceellen, om vervolgens afhankelijk van de "niche "waar ze zich bevinden tot nieuwe organen of lichaamsdelen te evolueren. Er vindt een cellulaire rediffentiatie plaats.
Tijdens de evolutie is deze eigenschap bij de zoogdieren verloren gegaan. Onderzoekers van de universiteit van Utah in De USA doen onderzoek naar de genen die deze "cellular plasticity" reguleren.
Toch zijn er ook bij de zoogdieren in de organen en andere lichaamsdelen vaak zogenaamde adult stamcellen, die hun pluripotentie zoals van de stamcellen van de blastocyst verloren hebben, maar wel nog multipotent zijn. Het zijn als het ware al een een bepaalde richting gespecialiseerde stamcellen. Het meest bekend zijn de stamcellen van het beenmerg, die uit kunnen groeien tot alle soorten bloedcellen en die vaak bij beenmergtransplantaties al decennia lang gebruikt worden. Ook zelfs in de hersenen zijn er zogenaamde progenitor cellen, die zich kunnen ontwikkelen tot zenuwcellen, maar ook tot myeline cellen.
Multiple sclerose ( MS ) is een auto-immuunziekte, waarbij het immuniteitsapparaat de eigen myeline schedes van de zenuwen aantast met alle kwalijke gevolgen van dien. Uit MRI onderzoek bleek dat de adulte stamcellen proberen de schade te beperken door uit te groeien tot nieuw myeline weefsel, maar het resultaat is onvoldoende. Professor Sam Weiss van de universiteit van Calgary en medewerkers van andere Canadesche instituten kregen 1,8 miljoen dollar voor verder onderzoek. Naast onderzoek met embryonale stamcellen die in de hersenen van patiënten gebracht worden met de bedoeling om verder te ontwikkelen tot adulte neurale progenitorcellen, wordt ook onderzoek gadaan met de transscription factors die bij de salamander het proces van regeneratie zo drastisch reguleren.
