Blog dagboek van Jan Goossens

Eugène Dubois werd in 1858 in het Limburse Eijsden als zoon van een apotheker geboren. Hij studeerde geneeskunde aan de universiteit in Amsterdam en was vooral geïnteresseerd in anatomie en paleontologie.
In 1887 vertrok hij als legerarts naar Sumatra en later naar Java. Daar vond hij ongeveer een miljoen jaar oude resten van een rechtop lopende schakel tussen mens en mensaap.
Eugène Dubois was de eerste die in Trinil, gelegen langs de Solo rivier op Midden Java rond 1890 en de daarop volgende jaren fossielen van de Homo erectus vond. In 1927 werden door Davidson Black, een Canadese paleontoloog, overblijfselen gevonden bij Peking. Deze vondsten worden op ongeveer vijfhonderd duizend jaren geschat. Later werden in Afrika overblijfselen van de Homo erectus gevonden die ouder waren. Aangenomen wordt dat Homo erectus ongeveer twee miljoen jaren geleden uit een bepaalde populatie van de Homo habilis is geëvolueerd. Homo habilis en Homo erectus hebben waarschijnlijk enige tijd naast elkaar in Afrika geleefd. De vroegste Homo erectus wordt ook wel Homo ergaster genoemd.
In 1960 troffen Louis en Mary Leaky skelet delen van Homo erectus in de Olduvai kloof in Tanzania die op 1,25 miljoen jaren worden geschat. In 1984 vond Richard Leaky een vrijwel compleet skelet van een twaalf jarige jongen bij Lake Turkana in Kenia die bekend werd als Turkana boy. Turkana boy wordt tot de oudste vondsten van Homo erectus (Homo ergaster) gerekend. Dit skelet wordt op 1,5 miljoen jaren getaxeerd. Tegenwoordig wordt er meestal geen onderscheid gemaakt tussen Homo ergaster en Homo erectus en wordt de de Homo ergaster meestal ook Homo erectus genoemd.
De oudste vondsten van Homo erectus komen uit Oost Afrika.
( Ian Tattersall et all, Extinct humans, Westview press, Boulder, Colorado. 2001.)
Omdat de Homo erectus beter instaat was om werktuigen van been en steen te maken emigreerde hij, mede wellicht door het veranderende klimaat in die tijd, spoedig na zijn ontstaan in Afrika naar het Midden-Oosten en naar Azië. De oudste fossielen van Homo erectus buiten Afrika werden door Ralph von Koeningswald gevonden in 1936 te Perning gelegen in de Modjokerto delta op Java. De leeftijd van de Homo erectus modjokertensis wordt op ongeveer een miljoen jaren geschat. Omdat de verspreiding van de Homo erectus vanuit Afrika langs de kust plaats vond is de snelle verspreiding naar Azië wellicht verklaarbaar. Langs de kust vond hij rijke eiwitbronnen in de vorm van schaaldieren, schildpadden, en eieren van krokodillen terwijl landinwaarts vruchten en andere zetmeelrijke producten te vinden waren.
( O. Frank Hoffman et al. Modjkerto delta, East Java: Paleoenviroment of Homo modjokertensis.
Journal of JTM. Vol 10 no2, 2003)
Een andere vroege vorm van de Homo erectus wordt Homo Heidelbergensis genoemd. Ongeveer vijfhonderd duizend jaren geleden emigreerde hij vanuit Afrika naar Europa. Deze Homo erectus evolueerde langzaam tot de Homo neanderthalensis. De oudste fossielen van de Neanderthaler zijn ongeveer twee honderd duizend jaren oud. De juiste benaming voor de Neanderthaler is Homo sapiens neanderthalensis terwijl de moderne mens Homo sapiens sapiens genoemd wordt. Men heeft voor deze benaming gekozen omdat de verschillen tussen deze twee veel kleiner zijn dan vroeger werd aangenomen. De herseninhoud van de Neanderthaler was zelfs gemiddeld ongeveer 100 cc. groter dan die van de Homo sapiens. De oudste vondsten waaruit blijkt dat de Neanderthaler zijn doden begroef zijn ongeveer honderd duizend jaren oud. Het verspreidingsgebied van de Neanderthaler was Europa en het Midden-Oosten. De noordelijke neanderthalers waren robuuster en wat de bouw betreft meer aan de koude aangepast. Ongeveer dertig duizend jaren geleden is de Neanderthaler van de aardbodem verdwenen. Of zijn erfelijke aanleg door kruising met de Homo sapiens nog in de huidige blanke Europeaan voortleeft of dat de blanke Europeaan geheel zelfstandig uit de Homo sapiens uit Afrika is geëvolueerd is een onderwerp van discussie.
(Erik Trinkaus & Pat Shipman, The Neanderthals-changing the image of mankind, Publisher: Alfred Kropf, New York 1992.)